Zgodnie z obowiązującymi przepisami Kodeksu pracy osoba fizyczna może stać się pracodawcą, jeżeli zatrudni choćby jednego pracownika i to bez względu na cel owego zatrudnienia. Umowa o pracę musi spełniać następujące warunki: pracownik zobowiązuje się do osobistego wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz i pod kierunkiem pracodawcy, pracodawca zaś do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Jeżeli te przesłanki zostały spełnione, zatrudnienie zawarto na podstawie stosunku pracy, i to bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy. Oznacza to, że osoba zatrudniona w ten sposób pozostaje pod pełną ochroną prawa pracy. Jej podstawowym zadaniem jest wykonywanie pracy, a odpowiedzialność za rzetelne spełnienie tego obowiązku określono w przepisach Kodeksu pracy: pracownik odpowiada do wysokości ewentualnie wyrządzonej szkody, ale jeśli szkoda nie była wyrządzona umyślnie odszkodowanie nie może przekroczyć wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia. Z tytułu świadczenia pracy pracownikowi przysługują wszystkie przewidziane przez prawo pracy i przepisy dotyczące ubezpieczeń społecznych uprawnienia, na przykład prawo do corocznego urlopu wypoczynkowego, gwarancja minimalnej płacy, czas pracy nie dłuższy niż 42 godziny tygodniowo, prawo do świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby, prawo do świadczeń z tytułu wypadków przy pracy itp. Zatrudniający musi z kolei dopełnić wszystkich formalności z tym związanych, a przede wszystkim ma obowiązek odprowadzenia składki na ubezpieczenie społeczne (45% podstawy wymiaru), fundusz pracy (3%) i fundusz gwarantowanych świadczeń pracowniczych (0,5%). Podstawę obliczenia składki stanowi ogólnie rzecz ujmując płaca, którą pracownik otrzymuje przed potrąceniem należnych podatków. Jeżeli pracodawca łamie prawa zatrudnionego, grożą mu wysokie grzywny. W razie wątpliwości co do charakteru zawartej umowy pracownik lub inspektor pracy zawsze ma możliwość wystąpienia do sądu pracy z żądaniem ustalenia, że obie strony łączy stosunek pracy (nie ponosi z tego tytułu żadnych opłat). Nie ulega zatem wątpliwości, że zatrudnienie sąsiada do remontu na podstawie umowy o pracę może być bardzo kłopotliwe. Ponadto wykonywanie robót stolarskich, malarskich czy hydraulicznych wcale nie musi spełniać warunków charakterystycznych dla stosunku pracy. Wykonawca może wykonywać pracę według swojego uznania, za pomocą przyniesionych ze sobą narzędzi, przychodząc do nas w wybranym przez siebie czasie. W takiej sytuacji należy rozważyć możliwość zawarcia umowy cywilnej.
Umowa o pracę
